حلمه سازاندا را می شناسید؟
اگر اهل تبریز باشید یا سفری به تبریز داشته باشید حما نام "حلمه سازاندا" یا "حلمه دربندی" یا "حلمه کوچه سی" را شنیده اید. شاید حتی خیلی از تبریزی ها داستان حلمه سازاندا را نشنیده اند یا نمی دانند. یک خیابان قدیمی از شهر تبریز که اهالی آن محله نامش را از یک بانوی خواننده و نوازنده ی تبریزی گرفته اند.
حلمه سازاندا، از خوانندگان و نوازندگان معروف دوران پهلوی در شهر تبریز بود که در سال 1280 هجری شمسی در تبریز به دنیا آمد. حلمه سازاندا اولین ارکستر زنانه ای را تشکیل داد که همه ی اعضایش زن بودند. حلیمه خانم که با لقب سازاندا معروف شده بود، در طبقه ی دوم ساختمانی در نبش کوچه اسماعیل قاسم زاده در خیابانی که حالا شهید جدیری نامیده می شود؛ برنامه اجرا می کرد؛ در جشن ها و مناسبت های مذهبی هم مراسم رایگان داشتند و پولی از مردم دریافت نمی کردند.
اعضای ارکستر حلمه سازاندا متشکل از "میریخ کبری" بود که در نواختن ساز قارمان یا قارمون مهارت بالایی داشت. "گوشواره خانم" هم تار می زد، خود حلمه سازاندا هم علاوه بر خوانندگی مهارت خاصی در نوازندگی قاوال یا همان دایره داشت.
از حلمه سازاندا هیچ آهنگ یا صوتی روی نوار یا صفحات موسیقی به جا نمانده، اما با این وجود هنوز هم مردم قدیم تبریز آهنگ هایش را حفظند.
خیابان شهید جدیری، حلمه دربندی، حلمه سازاندا یکی از خیابان های تبریز است که در گذشته باغی در آن متعلق به یکی از بازارگانان معروف بازار امیر تبریز، "حسن فاسونیه چی" بود. این باغ در جریان اصلاحات ارضی فروخته، تخریب و به "کوی صفا" تبدیل شد، پس از مدتی نام آن را "کوی آریامهر" نهادند، بعد از انقلاب هم به "کوی شهید جدیری" تغییر نام پیدا کرد. مردم محلی می گویند باغبان "حسن فاسونیه چی" به حلمه سازاندا علاقه داشت و این علاقه به قدری زیاد بود که از گوشه ی انتهایی باغ برای او خانه ای می سازد که امروزه مشرف به بزرگراه آزادی است.
نام "حلیمه" یا "حلمه" هم به همین دلیل روی این کوی مانده است.
یکی از شعرهای آوازهای حلمه سازاندا که به یادگار مانده است :
آبی کؤینه گیوه دوگمه دوزرم
اؤزگلره باخسان سنن کوسرم
سن بیر ایل دئیرسن , اون ایل دؤزرم
الینده تاتار , ایندی گون باتار
اوغلان قوی گئدیم , آنام ساواشار
الیمده گولومو آتدیم دالیه
سونرا عاشیق اولدوم قره بالیه
گؤروم بو قیزلاری دؤنسون قاریه
الینده اوننوخ , یار منه دونوخ
آخشام گلنده, قول بویون اوللوخ
گلیرم شهنازدا , گؤرمورم خط ده
آبی کؤینه گیوین یاخاسین قتده(قاتدا)
سنسز نئجه دؤزوم بو مملکتده
الینده چایدان , نه قالدی یای دان
الیم اوزولدو , وفاسیز یاردان
